Czym jest JPK i kogo dotyczy obowiązek jego sporządzania?

Jednolity Plik Kontrolny (JPK) to zbiór informacji o transakcjach gospodarczych. Służy on przede wszystkim komunikacji przedsiębiorcy z organami administracji skarbowej (Urzędy Skarbowe, Ministerstwo Finansów). Celem JPK jest pośrednio również przeciwdziałanie wyłudzeniom podatkowym poprzez sprawniejszą kontrolę transakcji. W tym artykule wyjaśnimy, czym dokładnie jest Jednolity Plik Kontrolny oraz kogo dotyczy obowiązek jego sporządzania.

Co to jest JPK?

Jednolity Plik Kontrolny jest zbiorem danych, zawierającym zestawienie kompletnych informacji o transakcjach gospodarczych za dany okres. Posiada on ustandaryzowany układ i format (w postaci schematu XML), który umożliwia łatwe przetwarzanie informacji.

Jak wyjaśnia doradca podatkowy z Biura Rorachunkowego Enigma w Łodzi: Celem JPK jest pełniejsza, szybsza i sprawniejsza kontrola transakcji gospodarczych. Systemy informatyczne Ministerstwa Finansów, dzięki zastosowaniu JPK są w stanie weryfikować wiarygodność informacji przesyłanych przez dane przedsiębiorstwo. JPK umożliwia na przykład kontrolę zgodności wydatków jednego przedsiębiorcy z przychodami uzyskanymi przez jego kontrahenta, będącego drugą stroną transakcji.

Dane potrzebne do utworzenia Jednolitego Pliku Kontrolnego pobierane są bezpośrednio z finansowo-księgowych systemów firmy, następnie wysyłane w formie elektronicznej do danego Urzędu.

Kto zobowiązany jest do sporządzania Jednolitego Pliku Kontrolnego?

1 lipca 2016 roku wszedł w życie obowiązek składania JPK, który początkowo obowiązywał jedynie duże przedsiębiorstwa prowadzące księgi podatkowe przy użyciu programów komputerowych. Od 1 stycznia 2017 roku do przedsiębiorców zobowiązanych do składania JPK, dołączyli właściciele małych i średnich przedsiębiorstw. Od 1 stycznia 2018 obowiązek ten dotyczy również właścicieli mikroprzedsiębiorstw.

JPK obowiązkowe, wysyłane miesięcznie:

JPK_V7 – JPK_VAT z deklaracją, obejmuje podatników rozliczających się na zasadach VAT, w obecnej formie JPK_V7 wszedł w życie 1 października 2020 roku (wcześniej JPK_VAT). Występuje on w dwóch wariantach, zależnie od zadeklarowanej formy rozliczania podatku VAT – podatnicy rozliczający się miesięcznie mają obowiązek składać JPK V7M, natomiast składający deklaracje kwartalnie, zobowiązani są przedstawiać JPK V7K. Plik ten przedsiębiorca ma obowiązek złożyć za okres miesięczny, do 25 dnia kolejnego miesiąca.

Na żądanie organów podatkowych sporządzane są pliki:

JPK_KR – obejmuje przedsiębiorców prowadzących pełne księgi rachunkowe, pełna księgowość (plik generowany jest przez system księgowy),

JPK_WB – dla prowadzących rachunki bankowe związane z prowadzoną działalnością gospodarczą (pliki generowane są przez system bankowy),

JPK_MAG – dla prowadzących magazyn dla celów podatkowych (system księgowy lub magazynowy),

JPK_FA – obowiązujący wszystkich wystawiających faktury (JPK generowane jest przez system do fakturowania lub system księgowy),

JPK_PKPIR – dla przedsiębiorców prowadzących księgi przychodów i rozchodów (JPK w tym przypadku generowany jest przez system księgowy),

JPK_EWP – dla przedsiębiorców rozliczających się na podstawie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych (plik generowany przez system księgowy),

JPK_FA_RR – dotyczy przedsiębiorców wystawiających faktury VAT RR, dokumentujące zakup produktów rolnych przez czynnego podatnika VAT od dostawcy, będącego rolnikiem rozliczającym się na zasadach ryczałtu.

W przypadku wymienionych wyżej JPK, przedstawianych organom podatkowym na żądanie, podatnik ma obowiązek systematycznie je generować i odpowiednio przechowywać. Po otrzymaniu stosownej prośby, właściwy JPK powinien zostać przekazany Urzędowi.