Czym jest pasek wieloklinowy?

Efektywne działanie maszyn i urządzeń wymaga rozwiązań, które pozwolą na optymalne przeniesienie mocy do wszystkich podzespołów, które mają być wprawiane w ruch. W większości zastosowań najlepiej sprawdzają się te rodzaje przekładni, które gwarantują nie tylko osiągnięcie potrzebnej charakterystyki ruchu, ale również są niekłopotliwe w obsłudze, tanie, lekkie i niezwykle skuteczne. Wszystkie te wymagania spełniają znakomicie pasy wieloklinowe.

Układy przeniesienia napędu – możliwe rozwiązania

Większość urządzeń z napędem mechanicznym wymaga stosowania specjalnych układów, które pozwalają przenieść moc dostarczaną przez jednostkę napędową, zwykle silnik spalinowy lub elektryczny, do poszczególnych podzespołów z elementami ruchomymi. W wielu przypadkach konieczne jest też dopasowanie wartości dostarczanego momentu obrotowego oraz ilości obrotów do potrzeb konkretnej maszyny. Użyta przekładnia musi zatem dokonać redukcji lub multiplikacji obrotów na rzecz momentu obrotowego, a także przenieść moc na pewną odległość. Najczęściej stosowanymi rozwiązaniami są w takich przypadkach przekładnie mechaniczne, które wykorzystują koła pasowe i wałki. W przekładniach cięgnowych ruch może być przekazywany za pomocą pasów płaskich, uzębionych albo łańcuchów. Bardzo popularne są również pasy klinowe, które sprawdzają się szczególnie dobrze przy małych i średnich odległościach, zapewniając jednocześnie szeroki wachlarz możliwości, jeśli idzie o zakres przekazywanego momentu i obrotów – wyjaśnia przedstawiciel firmy Wilhelm Herm. Müller Polska, która jest liderem w dziedzinie napędów przemysłowych, techniki transportu oraz tłumienia drgań.

Wiele zalet na tle swoich konkurentów mają przekładnie z pasami klinowymi. Rozwiązania tego typu łączą bowiem w sobie zalety pasów płaskich, zębatych, a także łańcuchów napędowych, będąc jednocześnie wolne od ich największych wad. Za sprawą swojej budowy pasy klinowe mają dużą powierzchnię styku z kołem napędowym i napędzanym, podobnie jak pasy płaskie. Dzięki optymalnemu napięciu oferują jednak o wiele mniejsze straty mocy.

Dobre sprzężenie cierne w przekładniach wykorzystujących pasy klinowe można porównać z efektami uzyskiwanymi za pomocą połączenia siły tarcia i nacisku mechanicznego między uzębieniami pasów a kół. Pewnym ograniczeniem dla przekładni z pasami klinowymi jest tu jednak brak możliwości precyzyjnej synchronizacji.

W porównaniu z łańcuchami napędowymi pasy klinowe oferują niższy poziom hałasu, mniejszą masę, a także zdecydowanie niższą cenę. Zaletą pasów klinowych jest możliwość amortyzacji przeciążeń, a także szybka i mało skomplikowana wymiana.

Pasy klinowe i wieloklinowe – budowa i zastosowania

Pasy klinowe mają bardzo charakterystyczną budowę, która umożliwia im osiąganie tak dobrych parametrów użytkowych. Mają one formę pasa bezkońcowego, czyli zamkniętej pętli o określonej długości. Przekrój pasa klinowego jest zbliżony kształtem do trapezu. Przekładnia z pasem klinowym może funkcjonować dzięki temu, że w kołach pasowych jest zrobiony specjalny rowek. 

Pasy klinowe są wykonywane z elastomerów, które gwarantują niezbędną elastyczność. Za ograniczenie zmiany kształtu wskutek rozciągania się zamontowanego pasa oraz za odpowiednią wytrzymałość na obciążenia odpowiada zatopiony w ich strukturze kord. Może on być wykonany z różnych materiałów, od linek stalowych po różne tworzywa syntetyczne m.in. poliester czy aramid. Rdzeń pasa jest dodatkowo osłonięty powłoką tkaninową, która zespolona z rdzeniem stanowi okładzinę odpowiedzialną za właściwe sprzężenie cierne z rowkiem koła pasowego.

Choć pas klinowy ma sporą powierzchnię styku z kołem pasowym, zdarza się, że jest ona przy niektórych zastosowaniach niewystarczająca. W takich przypadkach stosowane są pasy wieloklinowe. Działają one na tej samej zasadzie, jednak stanowią połączenie kilku pasów klinowych zespolonych. Dzięki temu rozwiązaniu przekładnia, w której zastosowane są pasy wieloklinowe, ma o wiele większe sprzężenie cierne z wielorowkowym kołem pasowym, a zatem jest w stanie przenosić większe obciążenia. Pasy wieloklinowe na ogół są montowane tam, gdzie wymagany jest szczególnie wysoki moment obrotowy.

Większa powierzchnia styku pasów wielorowkowych oznacza także ograniczenie ich bezwładności przez zmniejszenie zakresu możliwego poślizgu. Pasy wieloklinowe to również możliwość stosowania większych przełożeń. Pasy wieloklinowe są wykorzystywane w napędach maszyn i urządzeń przemysłowych.