Zasady dotyczące wprowadzania wyrobów budowlanych do sprzedaży

Budowanie domów, dróg, mostów wymaga respektowania norm określonych przez prawo budowlane. Aby zostały one spełnione, konieczne jest stosowanie odpowiednich materiałów o określonych parametrach. Ujednolicenie standardów wymuszają zasady ich wprowadzania do obrotu handlowego.

Produkcja materiałów budowlanych w Unii Europejskiej

Produkcja i sprzedaż materiałów budowlanych poddawana była kontroli od dawna. W polskich warunkach obowiązywały polskie normy, których spełnianie nadzorowały odpowiednie instytucje państwowe. Po latach zmian i wprowadzania w życie kolejnych ustaw ministerialnych prawdziwym przełomem było wejście Polski do Unii Europejskiej. Produkcja i sprzedaż na rynek europejski zobowiązała nas do zastosowania nowych, ogólnych zasad, ujednolicających zarówno produkcję, jak i sprzedaż materiałów budowlanych. Podstawą tych zmian była Dyrektyw Rady Europejskiej 89/106/EEC wprowadzająca obowiązkowy system Zakładowej Kontroli Produkcji, mający na celu utrzymanie zgodnych ze specyfikacjami technicznymi cech produktu. Dyrektywa została zaimplementowana przez polskie prawo i stała się obowiązująca dla polskich producentów. Zgodnie z założeniem produkt może zostać wprowadzony do handlu dopiero po otrzymaniu znaku budowlanego. Ten z kolei jest przyznawany po dokonaniu przez producenta oceny zgodności i po wydaniu krajowej deklaracji zgodności z Polską Normą danego produktu, albo po aprobacie technicznej.

Krajowy system dopuszczeń

Materiały budowlane produkowane przez polskie zakłady dopuszczane są do obrotu handlowego na zasadach określonych w ustawie o wyrobach budowlanych. Zgodnie z jej treścią, w polskim prawie obowiązuje sześć systemów dopuszczeń, oznaczonych cyframi: 1+, 1, 2+, 2, 3, 4. Każdy z tych systemów składa się z kilku elementów obejmujących obowiązki producenta oraz akredytowanej jednostki takiej, jak Instytut Materiałów Budowlanych i Technologii Betonu. Elementem, który występuje we wszystkich sześciu systemach i jest obligatoryjnie narzucony producentom materiałów budowlanych, jest Zakładowa Kontrola Produkcji. W pozostałych systemach producenta obowiązuje np. wykonanie uzupełniających badań laboratoryjnych próbek pobranych w zakładzie lub przeprowadzenie wstępnych badań typu. Z kolei do zadań jednostki akredytowanej zalicza się:

• przeprowadzenie inspekcji oraz związaną z nimi certyfikację ZKP,
• przeprowadzanie wstępnej inspekcji zakładu produkcyjnego i ZKP,
• sprawowanie ciągłego nadzoru, oceny i akceptacji ZKP,
• przeprowadzanie badań próbek pobranych na terenie zakładu, jak i na rynku lub placu budowy. Wybór systemu dopuszczeń uzależniony jest od charakteru zakładu i jego możliwości.