Jakie podatki muszą płacić przedsiębiorcy w Polsce?

Prowadzenie własnej działalności ma szereg zalet, dlatego jest ostatnio coraz popularniejszą formą zatrudnienia. Jednak, jak mówił Einstein, w życiu pewnym można być jedynie dwóch rzeczy: śmierci i podatków. Nie inaczej jest w tym przypadku - należy mieć na uwadze to, że prowadzenie działalności nierozerwalnie wiąże się z płaceniem podatków. O tym, jakie podatki muszą płacić polscy przedsiębiorcy, przeczytasz w tym artykule.

Czym właściwie są podatki?

Podatki to wynikające z ustawy podatkowej, publicznoprawne, nieodpłatne, obowiązkowe i bezzwrotne świadczenie pieniężne na rzecz Skarbu Państwa, gminy, powiatu bądź województwa. Dzięki rozliczeniom podatkowym gospodarka jest stymulowana do rozwoju i tworzony jest budżet państwa. Możliwe jest zatem pokrycie wydatków państwa oraz redystrybucja dochodu i majątku narodowego między podatnikami (w tym przypadku przedsiębiorcami) a państwem i samorządami terytorialnymi. Ponadto podatki wywierają wpływ na warunki działania jednostek, tempo oraz kierunek ich rozwoju, co skutkuje istnieniem specjalnych stref ekonomicznych oraz różnego rodzaju ulgami podatkowymi. Zgodnie z ustawą podatkową przedsiębiorcy zobowiązani są odprowadzać następujące podatki:

•                     podatek dochodowy,

•                     podatek od towarów i usług,

•                     podatek od czynności cywilnoprawnych,

•                     podatek od nieruchomości,

•                     podatek od środków transportu,

•                     opłata za korzystanie ze środowiska.

Podatek dochodowy

Podatek dochodowy to obowiązek ciążący na wszystkich osobach fizycznych i prawnych, które w danym roku osiągają dochody, niezależnie od ich wysokości. W Polsce są dwa rodzaje podatku dochodowego. Pierwszym z nich jest PIT, czyli podatek od osób fizycznych, rozliczany na zasadach określonych przepisami ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Obejmuje on jednoosobowe działalności gospodarcze, wspólników spółek cywilnych lub osobowych oraz objęty jest stawką procentową, dzięki czemu podatek odlicza się od rzeczywistego dochodu. Ustawa o PIT wyróżnia 2 formy opodatkowania dochodów, czyli skalę podatkową 18% i 32% dla dochodu wyższego niż 85 528 zł oraz podatek liniowy 19%. Drugim rodzajem podatku dochodowego jest CIT, czyli podatek dochodowy od osób prawnych. Obejmuje on osoby prawne, m.in. spółki tworzone na podstawie kodeksu spółek handlowych, spółki kapitałowe w organizacji, spółki komandytowo-akcyjne oraz grupy kapitałowe składające się z co najmniej dwóch spółek prawa handlowego. Podatek CIT wyróżnia dwie formy opodatkowania – ryczałt ewidencjonowany oraz kartę podatkową. Ryczałt ewidencjonowany zależy tylko od osiągniętego przychodu i stawki ryczałtu przypisanego dla rodzaju danej działalności. Natomiast podatek płacony w formie karty podatkowej nie jest w żadnym stopniu zależny od przychodu i kosztów uzyskania przychodów – przedsiębiorców obowiązuje ustalona jednolita stawka podatku w każdym roku podatkowym – tłumaczy specjalista z biura rachunkowego El-Ma.

Podatek od towarów i usług – VAT

VAT, czyli podatek od towarów i usług występujący także pod skrótem PTU, to podatek od wartości dodanej, nakładanej na towar bądź usługę. Rozlicza się go poprzez odliczenie od podatku należnego podatku naliczonego. VAT należny doliczany jest przez przedsiębiorców do ceny sprzedawanych przez siebie dóbr, natomiast VAT naliczony to ten, który przedsiębiorca uiszcza przy zakupach służących jego działalności. Dzięki podatkowi VAT możliwe jest uniknięcie kilkukrotnego opodatkowania tego samego towaru bądź tej samej usługi, a obowiązek rozliczania się z podatku VAT obciąża zarówno sprzedawcę, jak i nabywcę. Wysokość podatku VAT wynika bezpośrednio z rodzaju sprzedawanych towarów i usług, którym zgodnie z Polską Klasyfikacją Towarów i Usług oraz symbolom PKWiU przypisuje się określoną stawkę: 23%, czyli podstawową, 8%, 7%, 5%, 4%, 0% lub zw, czyli zwolnienie z podatku. Obowiązek płacenia podatku PTU wynika z ustawy o podatku od towarów i usług z dnia 11 marca 2004 roku. Ponadto przedsiębiorcy zobowiązani są do prowadzenia pełnej ewidencji potrzeb podatku VAT w formie JPK, czyli Jednolitego Pliku Kontrolnego. Ponieważ przedsiębiorca może doliczyć podatek VAT do ceny netto, tworząc tym samym cenę brutto towaru bądź usługi, podatek PTU często nazywa się „obojętnym” dla przedsiębiorców.

Podatek od czynności cywilnoprawnych – PCC

Podatek od czynności cywilnoprawnych, w skrócie PCC, to obowiązek podatkowy nakładany na niektóre rodzaje transakcji pojawiających się w obrocie gospodarczym. Od 1 stycznia 2001 roku zastępuje on opłatę skarbową, która do tego czasu obejmowała umowy i inne oświadczenia woli o charakterze cywilnoprawnym. Ustawa o podatku od czynności cywilnoprawnych z dnia 9 września 2000 roku zawiera szczegółowe regulacje odnośnie rodzajów czynności cywilnoprawnych objętych opodatkowaniem oraz przypisane im stawki – 2%, 1%, 0,5%, 0,1% oraz 19 zł. Podatkowi PCC podlegają m.in.:

•                     umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,

•                     umowy darowizny,

•                     umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności,

•                     umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku,

•                     ustanowienie odpłatnego użytkowania,

•                     umowy spółki.

Podatek od nieruchomości

W podatku od nieruchomości przedmiotem opodatkowania są posiadane nieruchomości, w tym budynki, budowle oraz grunty związane z prowadzeniem działalności. Wyjątek stanowią budynki mieszkalne oraz grunty z nimi związane, które ze względów technicznych nie mogą być wykorzystywane do prowadzenia działalności. Wysokość podatku od nieruchomości ustalana jest przez gminę, więc może ona być różna w zależności od położenia. Ostatnio często spotykanym rozwiązaniem, w związku z mnogością możliwości pracy zdalnej, jest prowadzenie działalności gospodarczej w miejscu zamieszkania. Wówczas lokal mieszkalny również może być opodatkowany, pod warunkiem, że istnieje wydzielone pomieszczenie przeznaczone wyłącznie do prowadzenia działalności. Jeżeli natomiast lokal służy zarówno celom mieszkaniowym jak i celom działalności gospodarczej, a miejsce wyłącznie do prowadzenia działalności nie zostało wyznaczone, wówczas stawka podatku nie ulega zmianie.

Podatek od środków transportu

Obowiązek odprowadzania podatku od środków transportu, zgodnie z ustawą z dnia 12 stycznia 1991 roku o podatkach i opłatach lokalnych, powstaje, gdy do prowadzenia działalności konieczne jest wykorzystywanie do pracy samochodów ciężarowych, przyczep i naczep, ciągników siodłowych i balastowych oraz autobusów. To również jest podatek lokalny, co oznacza, że jego wysokość ustalana jest przez samorząd lokalny oraz płatny na rzecz gminy właściwej ze względu na miejsce zamieszkania. Podatek od środków transportu płatny jest w dwóch ratach – pierwsza rata do 15 lutego, natomiast druga rata jest płatna do 15 września każdego roku. Stawki podatku ustalane są przez rady gminy i mogą się różnić w zależności od roku produkcji, liczby miejsc siedzących w pojeździe bądź wpływu pojazdu na środowisko naturalne.

Opłata za korzystanie ze środowiska

Podatek nazywany opłatą za korzystanie ze środowiska obejmuje przedsiębiorców, którzy używają w swojej działalności urządzeń, maszyn bądź pojazdów emitujących szkodliwe substancje do środowiska. Dotyczy ona wprowadzania do powietrza gazów lub płynów, składowania odpadów, wprowadzania ścieków do ziemi lub wód oraz poboru wód. Są to działalności w zakresie:

•                     chowu lub hodowli zwierząt,

•                     upraw rolnych,

•                     ogrodnictwa i warzywnictwa,

•                     leśnictwa,

•                     rybactwa śródlądowego.

Opłatę za korzystanie ze środowiska uiszcza się na rachunek urzędu marszałkowskiego raz w roku, w terminie do 31 marca za rok poprzedni. W przypadku, gdy należność z tytułu opłaty środowiskowej nie przekracza 800 zł, przedsiębiorca może być z tej opłaty zwolniony.