Co rozumieć pod pojęciem twardości wody?

Z pewnością każdy przynajmniej raz zetknął się z pojęciem twardej wody. Zdecydowana większość mieszkańców naszego kraju ma z nią problem, niezależnie od tego, czy woda, z której korzystają, pochodzi z sieci wodociągowej czy z własnego ujęcia. Co należy rozumieć pod pojęciem twardej wody? Jakie są najczęstsze problemy powodowane przez twardą wodę i w jaki sposób możemy ją uzdatnić?

Czym jest twarda woda?

Woda jest cieczą o określonym składzie chemicznym. Twardość wody to jej właściwość wynikająca głównie z obecności kationów magnezu i wapnia. Im stężenie tych pierwiastków jest wyższe, tym twardsza jest woda. Wyróżniamy dwie kategorie twardej wody – węglanowa oraz niewęglanowa. Twardość węglanowa, zwana także przemijającą, pojawia się, gdy zawartość wodorowęglanów i węglanów wapnia oraz magnezu jest powyżej normy. Natomiast z twardością niewęglanową, inaczej trwałą, mamy do czynienia, gdy stężenie siarczanów, chlorków i azotyny jest zbyt wysokie. Istnieje kilka skal, których używa się do określenia stopnia twardości wody. W Polsce najpopularniejsza jest skala niemiecka, wyrażana w dH. Stopnie twardości wody według tej skali wyglądają następująco:

• woda bardzo miękka – od 0 do 3 dH,
• woda miękka – od 3 do 7 dH,
• woda średnio twarda – od 8 do 14 dH,
• woda twarda – od 15 do 21 dH,
• woda bardzo twarda – 22 dH i więcej.

Aby poznać stopień twardości wody, wystarczy zwrócić się o taką informację do wodociągu. Możemy także zlecić badanie bądź wykonać samodzielnie test. Analizę składu chemicznego wody wykonuje się w odpowiedniej jednostce badawczej bądź laboratorium, najczęściej celem zbadania wody z własnego ujęcia. W domu natomiast możemy sięgnąć po tester kropelkowy lub paskowy. Tester kropelkowy, przy pomocy metody miareczkowania i filtracji, pozwala na dokładny pomiar twardości wody. Z kolei test paskowy, po zanurzeniu w wodzie, zmienia barwę i kolor, który otrzymamy, oznaczony na skali wskazuje nam stopień twardości wody. Test paskowy jest szybszy od testu kropelkowego, ale jest też mniej dokładny – zauważa nasz rozmówca z firmy Aqualine, specjalizującej się w uzdatnianiu wody.

Jakie są skutki użytkowania twardej wody?

Użytkowanie twardej wody bezpośrednio przekłada się na problemy związane z funkcjonowaniem gospodarstw domowych i zakładów przemysłowych, dlatego coraz więcej osób decyduje się na uzdatnianie wody. Stopień twardości wpływa na właściwości fizyczne wody – im wyższy stopień twardości, tym większe jest jej napięcie powierzchniowe lub w większym stopniu wytrąca się z niej osad, nazywany także kamieniem. Obecność twardej wody w instalacjach przemysłowych zwiastuje liczne problemy, jak m.in. zarastanie instalacji, wymienników ciepła, rurociągów czy zaworów. W dodatku skraca okres funkcjonalności poszczególnych elementów instalacji przemysłowych oraz zmniejsza ich efektywność, zwiększa zużycie energii i koszty eksploatacji.

Twarda woda utrudnia rozprowadzanie środków chemicznych, dlatego w gospodarstwach domowych, których dotyczy dany problem, zauważalne jest zwiększone zużycie środków czystości, środków higieny i kosmetyków. W dodatku osady z kamienia pojawiające się wokół armatury w łazience, na wannie czy kabinie prysznicowej, są bardzo trudne do usunięcia. Twarda woda skraca także żywotność urządzeń AGD. Osadzający się w pralkach, zmywarkach, czajnikach czy ekspresach do kawy kamień stanowi dla nich dodatkowe obciążenie, zwiększa pobór energii, obniża sprawność sprzętu i sprawia, że zużywa się on dużo szybciej. Ponadto twarda woda przyczynia się do wzrostu kosztów ogrzewania – osadzający się w rurach kamień uniemożliwia ogrzewanie pomieszczenia w efektywny sposób, a także naraża je na awaryjność.

Użytkowanie twardej wody ma także znaczenie dla naszego zdrowia. Twarda woda zmniejsza rozpuszczanie się środków myjących, obniża ich skuteczność oraz utrudnia spłukiwanie. Ma ona również negatywny wpływ na kondycję naszej skóry i im częstszy ma ona kontakt z twardą wodą, tym trwalej się ona pogarsza. Skóra staje się sucha i podrażniona. Szczególnie szkodliwa jest dla niemowląt, ponieważ znacząco zwiększa prawdopodobieństwo wystąpienia u nich egzemy. Nasze włosy również na skutek działania twardej wody stają się przesuszone, szorstkie i łamliwe. Natomiast używana do gotowania twarda woda obniża wartości odżywcze przygotowywanych potraw oraz negatywnie wpływa na ich smak, a kamień wytrącający się z twardej wody pokrywa naczynia, jak garnki czy brytfanny.

Jak uzdatnić twardą wodę?

Stopień twardości wody można redukować na wiele sposobów. Domowe, doraźne metody, jak odkamieniacze, silne środki czystości czy dzbanki filtracyjne pozwalają jedynie na krótkotrwałą poprawę jakości wody. Dobrym i wydajnym rozwiązaniem są systemy odwróconej osmozy. Podczas punktowej filtracji wody jony wapnia i magnezu zawarte w wodzie są zatrzymywane na membranie osmotycznej, dzięki czemu możemy otrzymać zdatną i krystalicznie czystą wodę. Dużą popularnością cieszą się także centralne zmiękczacze wody, które pozwalają zwalczyć przyczynę problemu oraz całkowicie go rozwiązać w całym domu. Ich działanie opiera się na zasadzie wymiany jonowej – jony magnezu i wapnia odpowiedzialne za powstawanie twardej wody zamienia w jony sodu, które są całkowicie nieszkodliwe.