Jak powstają papiery ozdobne?

Produkcja papieru ma dość długą historię. Jej początki datuje się na 107 rok n.e., a wynalezienie papieru przypisuje się Tsai Lunowi. W tamtym czasie, w Chinach, do produkcji papieru wykorzystywano włókna lnu, bawełny lub morwy. Z czasem zastąpione je innymi włóknami roślinnymi i rozpowszechniono na całym świecie. Dzisiaj papier używany jest niemal na każdym kroku, a technologia jego produkcji znacząco się zmieniła.

Jak produkowany jest papier ozdobny?

Zacznijmy od surowców, które mają główny wpływ na zastosowanie, wygląd oraz właściwości mechaniczne papieru. Głównym składnikiem papieru jest celuloza pochodząca z drewna lub makulatury. Czysta celuloza uzyskana w wyniku roztwarzania drewna ma barwę brązową i wykorzystuje się ją do produkcji mocnych papierów pakowych typu Kraft. Stąd większość stosowanych opakowań posiada taką barwę. Papiery ozdobne, szczególnie te ekologiczne, często imitują tego rodzaju wyrób, jednakże do ich produkcji używa się barwionej makulatury.

A co z pozostałymi papierami ozdobnymi, w których skład wchodzą m.in. papiery barwione w masie, metalizowane lub fakturowane? Trudno jest przecież zabarwić brązowy papier celulozowy. Wymyślono więc technologię bielenia celulozy i uzyskano biały papier nadający się do druku, pisania lub barwienia w masie. Celuloza bielona stanowi główny surowiec do produkcji papierów ozdobnych, jednakże trend proekologiczny oraz chęć powtórnego wykorzystania papieru sprawiły, że rozpoczęto produkcję z wykorzystaniem włókien wtórnych pochodzących z makulatury. Papiery takie cechuje obecność wtrąceń, niższa białość oraz gorsze parametry wytrzymałościowe. Jednakże koszt surowca sprawia, że są one bardzo często stosowane w produkcji wielu papierów, z których korzystamy na co dzień.

Wykorzystanie makulatury jako źródła włókien do produkcji papierów ozdobnych było tylko kwestią czasu. Aby uatrakcyjnić produkt i uplasować go w grupie wyrobów klasy premium, producenci papieru postanowili wykorzystać dodatkowe źródła włókien, zastępując część surowców pozostałościami włókien innych roślin pochodzących z przerobu surowców pochodzenia organicznego czy recyklingu skór lub szmat. Obok celulozy i makulatury jednym z częściej wykorzystywanych surowców do produkcji papierów ozdobnych jest bawełna. Z uwagi na wysoką cenę oraz bardzo długie włókna produkowane są z niej wyjątkowe papiery wykorzystywane w produkcji ekskluzywnych zaproszeń, wizytówek i kart okolicznościowych. Biorąc pod uwagę zastosowany surowiec, można śmiało stwierdzić, że Tsai Lun był pierwszym twórcą papieru ozdobnego.

Pozostaje wciąż pytanie: jak z drewna uzyskuje się papier? Wałki drewna po wcześniejszym okorowaniu i pocięciu na tzw. zrębki trafiają do celulozowni, gdzie poddawane są procesowi roztwarzania chemicznego. W wyniku tego uzyskuje się masę celulozową tzw. pulpę. Poddaję się ją później wymywaniu ługu powarzelnego, bieleniu, odwadnianiu i prasowaniu. Uzyskuje się w ten sposób arkusze celulozy, które w postaci bloków trafiają do papierni. W przypadku makulatury proces roztwarzania nie występuje. Tutaj bloki sprasowanej makulatury trafiają bezpośrednio ze skupów. Kolejnym procesem jest przygotowanie masy papierniczej. Do tego celu służą hydropulpery czyli ogromne zbiorniki z wirnikami w środku. To w nich następuje rozcieńczenie makulatury lub celulozy do stężenia pozwalającego na przepompowanie masy rurociągami do maszyny papierniczej.

Co jeszcze znajdziemy w składzie papieru ozdobnego?

Szczegóły produkcji papierów ozdobnych przybliża nam przedstawiciel hurtowni papieru ozdobnego PaperCast: Oprócz wspomnianych wcześniej włókien, do masy papierniczej dodaje się wypełniacze w postaci kaolinu, wybielacze optyczne, barwniki, środki zaklejające i retencyjne oraz kilka innych dodatków poprawiających ruchowość maszyny papierniczej. Dodatki te nie tylko wpływają na pracę maszyny papierniczej, ale przede wszystkim decydują o wyglądzie i właściwościach danego podłoża papierowego. Wszystkie te składniki miesza się w ogromnych kadziach po czym, po odpowiednim rozcieńczeniu, masę papierniczą kieruje się na maszyny papiernicze. Tutaj dzieje się magia. Na maszynę wylewa się masę o stężeniu ok 1%. Czyli na początku maszyny papierniczej 99% masy papierniczej stanowi woda podczas gdy na końcu maszyny papier zawiera już tylko 4-5% wilgoci. Jak widać, aby uzyskać 1 kg papieru, konieczne jest usunięcie na tym etapie ponad 90 kg wody. Oczywiście wody obiegowe krążą w układach zamkniętych lub częściowo zamkniętych, ale nie zmienia to faktu, że przez maszynę musi przepłynąć rzeka wody.

Maszyna papiernicza dzieli się na trzy podstawowe części. Pierwszą stanowi część sitowa. To tutaj formuje się wstęga papieru i usuwana jest największa ilość wody. Po przejściu przez część sitową wstęga papieru jest już na tyle mocna, że może być podana do części prasowej. W tym miejscu papier jest wyciskany pomiędzy wałami prasowymi jak w wyżymaczce pralki Frania. Następnie trafia do najdłuższej części maszyny papierniczej tj. do części suszącej. Wstęga papieru przechodzi pomiędzy gorącymi cylindrami suszącymi i odparowana zostaje reszta wilgoci z papieru. Część susząca podzielona jest na grupy, a przed ostatnią z nich znajduje się prasa zaklejająca. Jest to bardzo ważny etap dla papierów ozdobnych, gdyż tutaj papiery zostają zaklejone powierzchniowo klejem skrobiowym, dzięki czemu możemy po nich pisać, a atrament lub farba drukarska nie wnikają w głąb struktury. Ostatnia grupa ma za zadanie dosuszyć papier do konkretnej suchości, a następnie wstęga trafia na nawijak, skąd w postaci kilku-, a nawet kilkudziesięciotonowego tamboru papieru przekazywana jest do oddziału konfekcjonowania papieru.

Co dalej z papierem ozdobnym?

Większość papierów ozdobnych uzyskuje swój ostateczny wygląd i właściwości już na etapie zejścia z maszyny papierniczej. Tak jest w przypadku większości papierów niepowlekanych, w skład których wchodzą papiery barwione w masie, papiery ekologiczne czy papiery transparentne. Jednakże część podłoży ozdobnych wymaga dodatkowych procesów wykańczających. Wśród nich jest chociażby gładzenie maszynowe, dzięki któremu podnoszona jest gładkość papieru. Przykładem takiego zastosowania są papiery satynowane z serii DCP. Innym rodzajem wykończenia jest tłoczenie struktury papieru, dzięki czemu uzyskuje się papiery fakturowane takie jak Elfenbens, Tintoretto, Nettuno czy Via Felt.

Dla papierów powlekanych konieczne jest dodatkowe naniesienie na ich powierzchnię specjalnej mieszanki powlekającej, której często towarzyszą opiłki metalu lub miki. W taki sposób papiery barwione w masie stają się papierami metalizowanymi lub perłowymi.

Ostatnim etapem produkcji papieru ozdobnego jest jego cięcie wzdłużne i poprzeczne do określonego formatu oraz maszynowe pakowanie w tzw. ryzy. Papier w tej formie trafia za pośrednictwem dystrybutorów takich jak PaperCast do klienta końcowego, który tworzy z niego niezapomniane zaproszenia, wizytówki, karty menu i wiele innych artykułów.